.jpg)
.gif)
Lần đầu tiên tại Việt Nam, công nghệ in 3D được các bác sĩ ở bệnh viện Đa Khoa Xanh Pôn, Hà Nội để tạo ra xương đùi nhân tạo rồi kết hợp với các kỹ sư vật liệu y sinh cấy ghép thành công cho bệnh nhân.
U xương sụn là gì?
U xương sụn là sự quá phát của xương và sụn ở gần các đầu xương, gần với sụn phát triển của xương (sụn tiếp). Sự quá phát này có thể gặp ở bất cứ xương nào có bản sụn phát triển như xương dài (xương đùi, xương chày, xương cánh tay và các xương cẳng tay), xương bả vai hoặc xương chậu.
U xương sụn là tổn thương lành tính hay gặp nhất của các xương đang phát triển. Tổn thương này thường gặp trong quá trình phát triển của hệ xương, tức là lứa tuổi từ 10 đến 25 tuổi. Tần suất gặp ở nam và nữ là như nhau.
Nguyên nhân của u xương sụn là gì?
Nguyên nhân chính xác của u xương sụn chưa được biết đến đầy đủ, các chuyên gia cho rằng u xương sụn có liên quan đến yếu tố gen, tuy nhiên có di truyền hay không thì chưa được khẳng định chính xác.
Các biểu hiện của u xương sụn là gì?
Những biểu hiện được nêu dưới đây là những biểu hiện thường gặp nhất của u xương sụn, tuy nhiên, ở những cá nhân khác nhau có thể có những biểu hiện khác nhau:
-
Một tổ chức cứng (khối u), sờ rõ, liền với xương và không đau
-
Trẻ thường có chiều cao thấp hơn so với tuổi
-
Có sự biến dạng về hình thái (cong, vẹo) của tay hoặc chân
-
Đau ở các bắp cơ liền kề
-
Có sự không cân xứng về chiều dài của hai tay hoặc hai chân
Các biểu hiện của u xương sụn cũng có thể nhầm lẫn với một số bệnh lý khác, vì vậy, việc thăm khám sớm và tham khảo ý kiến của các bác sĩ chuyên khoa là vô cùng cần thiết.
Ca bệnh u xương sụn phát hiện muộn, 10 năm không điều trị
ThS. Phạm Trung Hiếu, trưởng đơn nguyên Phẫu thuật khớp háng và khung chậu, thuộc Khoa Chấn thương chỉnh hình và Y học thể thao, Bệnh viện đa khoa Xanh Pôn cho biết, 2 bệnh nhân ghép xương đùi đầu tiên ở Việt Nam được áp dụng bảo tồn chi bằng phương pháp này trong cùng một ngày.
Bệnh nhân là ông Nguyễn Văn V. 50 tuổi, quê Bắc Ninh và ông Khuất Hữu T. 46 tuổi, Hà Nội đều được chẩn đoán là u xương sụn chuyển dạng vùng đầu trên xương đùi. Do được phát hiện muộn và không điều trị trong một thời gian dài trên 10 năm, nên kích thước của 2 khối u đều rất lớn và phát triển phì đại như một cây súp lơ, đã xâm lấn hết toàn bộ đầu trên xương đùi một đoạn dài gần 20 cm, làm phá hủy mất chức năng hoàn toàn phần cấu trúc xương này. Điều này khiến 2 bệnh nhân rất khó khăn trong di chuyển và sinh hoạt hàng ngày.
Theo BS Hiếu, đứng trước những ca bệnh như thế này, trên thế giới giải pháp được lựa chọn hàng đầu là cắt bỏ đoạn xương hỏng kèm theo u và thay thế bằng khớp nhân tạo chuôi dài lắp ghép đặc biệt bằng chất liệu hợp kim titan với chi phí vô cùng đắt đỏ. Còn tại Việt Nam, đến nay các phẫu thuật viên vẫn luôn gặp khó khăn khi đưa ra giải pháp triệt để điều trị, vì phải cân nhắc làm sao vừa giải quyết khối u vừa giúp bệnh nhân bảo tồn được chức năng của khớp háng. Và thậm chí trước đây, nếu bệnh nhân được khẳng định chẩn đoán là ung thư xương thì phương pháp duy nhất được lựa chọn là tháo bỏ khớp háng, việc này cũng đồng nghĩa là bệnh nhân chịu cảnh tàn phế đến suốt đời.
Công nghệ in 3D cấy ghép thành công tránh tàn phế cho bệnh nhân
Những năm gần đây, nhờ sự phát triển và ứng dụng của công nghệ in 3D, thừa hưởng những thành tựu của ngành công nghệ vật liệu thay thế y sinh học, đặc biệt cùng sự ra đời của công nghệ sử dụng vật liệu PEEK trong tạo hình xương nhân tạo, một hướng đi mới đã được mở ra giúp điều trị triệt để những bệnh nhân có bệnh lý u xương phức tạp như trên.
Các bác sĩ đơn nguyên Phẫu thuật khớp háng và khung chậu, thuộc khoa Chấn thương chỉnh hình và Y học thể thao, bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn quyết định lấy bỏ đoạn xương kèm u và thay thế bằng xương nhân tạo kèm khớp được in 3D hoàn toàn.
ThS. BS Phạm Trung Hiếu, Trưởng đơn nguyên Phẫu thuật khớp háng và khung chậu, thuộc khoa Chấn thương chỉnh hình và Y học thể thao, Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn cho biết cả hai bệnh nhân được tiến hành chụp cắt lớp vi tính vùng khớp háng và xương đùi hai bên. Sau đó, dựa vào mẫu dựng hình 3D của xương đùi và khớp háng bên lành, các kỹ sư tạo ra mẫu thiết kế 3 chiều cho đoạn xương cần thay thế vào bên bị bệnh.
Khi đã có bản thiết kế, các kỹ sư sử dụng máy in 3D tạo ra khuôn đúc ngược bằng kim loại. Quá trình này tốn nhiều thời gian nhất, có thể kéo dài đến hàng tuần. Khi khuôn đúc hoàn thành, vật liệu PEEK ở dạng lỏng (đã được xử lý diệt khuẩn) sẽ được đổ vào khuôn và tạo mô hình xương thực tế để sử dụng trong phẫu thuật.
PEEK là vật liệu polyme mới được ứng dụng trong lĩnh vực chấn thương chỉnh hình trên thế giới. Loại polyme này có các đặc tính phù hợp để tạo ra các vật liệu sinh học cấy ghép vào cơ thể người như tính chịu lực, đàn hồi, khả năng tương thích sinh học rất cao, không bị thải ghép, dễ dàng chế tác, in 3D theo khuôn mẫu.
Để liên kết giữa phần xương nhân tạo này và đoạn xương còn lại của bệnh nhân, các bác sĩ sử dụng khớp nhân tạo titan đặc biệt được thiết kế riêng phù hợp với cấu trúc của đoạn xương nhân tạo.
Sau ca mổ một ngày, bệnh nhân đã vận động nhẹ nhàng trở lại, có thể tập đi sớm từ ngày thứ 3 sau phẫu thuật.
Hai ca mổ thay thế xương đùi bằng xương sinh học PEEK in 3D ở hai bệnh nhân đã thành công tốt đẹp. Hiện hai bệnh nhân hồi phục tốt, hai khối u xương khối lượng 1,6 kg và 2 kg đã được lấy bỏ hoàn toàn, trả lại diện mạo bình thường cho người bệnh.
Sự thành công này đã mở ra khả năng ứng dụng ngày càng rộng rãi hơn trong việc bảo tồn chi cho bệnh nhân mắc các bệnh lý như bệnh xương khớp hoặc tổn thương cũ gây mất đoạn xương dài. Công nghệ này có chi phí phù hợp với túi tiền của người bệnh Việt Nam cũng như có tính khả thi để thực hiện ở nhiều cơ sở y tế. Hy vọng thông tin trên hữu ích với các bạn đọc.
XEM THÊM:
